مقاله استخلاف

مقاله استخلاف

مقدمه:

 خداوند متعال فرشتگان را آگاه مى سازد كه بنیاد جامعه اى را روى زمین پى افكنده است كه عناصر اصلى آن عبارت اند از: 1 ـ انسان 2 ـ زمین یا به طور كلى طبیعت 3 ـ پیوند معنوى انسان. این پیوند معنوى را قرآن ((استخلاف)) مى نامد. دو عنصر اول و دوم, در همه جوامع ثابت است اما مسئله ((پیوند)) و ((ارتباط)) میان انسان ها با یكدیگر و با طبیعت, متفاوت است. و این به عنصر چهارم و ركن بیرونى جامعه, یعنى خدا بستگى دارد كه عمل تعیین جانشین در زمین را انجام داده است.

...

ارکان استخلاف:

عناصر یا اركان ((استخلاف)) چهار طرف دارد:

1 ـ مستخلف كه خداوند سبحان است و از جانب خود, روى زمین خلیفه تعیین مى كند.

2 ـ مستخلف كه انسان هاى روى زمین هستند و از جانب خدا خلیفه روى زمین مى شوند.

3 و 4 ـ مستخلف علیه یعنى آن چه خلافت بر آن صورت گرفته است, كه شامل انسان, طبیعت (زمین) و جامعه یا مسئله ((پیوند و ارتباط)) بین انسان ها با یكدیگر و با طبیعت است.

بدین ترتیب, قرآن جانشینى انسان را فعل خداوند مى داند و رابطه چهارطرفى را براى جامعه طرح كرده و طى آیات متعددى به انسان ها تذكر مى دهد كه:

هوشیار و متوجه باشند و نقش خداوند را در جامعه و روابط اجتماعى آن به فراموشى نسپارند و روشن است جانشینى انسان ها براى آزمایش و امتحان است تا معلوم شود انسان هاى زمینى بر اساس سنت ((آزادى و اختیار و انتخاب)), روابط خود را با (خدا, خود, دیگران و طبیعت) چگونه تعیین مى كنند.

بعد از تبیین عناصر چهارگانه جامعه از دیدگاه قرآن كریم, به این مطلب بازمى گردیم كه چگونه دین به عنوان سرشت بشر یكى از سنت هاى تاریخ است .

...